Riskli gebelik, her kadın için benzersiz bir deneyimdir. Ancak bazı durumlarda, gebelik normalden daha fazla dikkat ve özen gerektirir. Bu durumlara “riskli gebelik” adı verilir. Peki, riskli gebelik nedir? Hangi belirtilerle ortaya çıkar ve bu durumu yönetmek için hangi önlemler alınmalıdır?Preterm doğum, preeklampsi, gestasyonel diyabet veya plasenta previa gibi komplikasyonlar teşhisi konulduğunda sağlıklı bir hamilelik ve doğum nasıl olur?
Riskli Gebelik Nedir?
Riskli gebelik, anne adayının veya bebeğin sağlığını tehdit eden herhangi bir durumun varlığıyla karakterizedir. Bu durum, gebelik öncesi var olan bir sağlık sorunu nedeniyle olabileceği gibi, gebelik sırasında ortaya çıkan komplikasyonlar nedeniyle de gelişebilir.
Risk Faktörleri
Riskli gebelikte dikkat edilmesi gereken bazı temel faktörler şunlardır:
- Anne Yaşı: 35 yaş üstü veya 17 yaş altı anneler daha yüksek risk altındadır.
- Kronik Hastalıklar: Diyabet, hipertansiyon, böbrek hastalıkları gibi durumlar gebeliği riskli hale getirebilir.
- Önceki Gebelik Komplikasyonları: Daha önce düşük, erken doğum veya ölü doğum yaşamış olan anneler.
- Çoğul Gebelik: İkiz, üçüz veya daha fazla bebek taşıyan anneler.
- Gebelikte Gelişen Komplikasyonlar: Preeklampsi, gestasyonel diyabet gibi gebelik sırasında ortaya çıkan problemler.
Belirtiler
Riskli gebelik belirtileri, annenin yaşadığı sağlık sorunlarına ve gebelikte ortaya çıkan komplikasyonlara bağlı olarak değişebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Şiddetli Baş Ağrısı: Ani ve şiddetli baş ağrıları, preeklampsinin bir belirtisi olabilir.
- Görme Problemleri: Bulanık görme, ışık çakmaları gibi belirtiler.
- Şiddetli Karın Ağrısı: Karın bölgesinde yoğun ve sürekli ağrı.
- Vücutta Şişlik: El, ayak veya yüz bölgesinde aşırı şişme.
- Düzensiz Kanama: Vajinal kanama veya lekelenme.
- Bebek Hareketlerinin Azalması: Bebeğin hareketlerinde belirgin bir azalma.
Erken Doğum
Nedir: 37. haftadan önce gerçekleşen doğumlar erken doğum statüsüne girerler. Dünyadaki bebeklerin yaklaşık yüzde 10’u erken doğmuştur.
Bunun nedeni nedir? Aslında doktorlar bundan emin değil, ancak risk faktörleri arasında birden fazla bebek taşıma, erken doğum geçmişi, servikste anormallik ve belirli vajinal enfeksiyonlar yer alıyor.
Belirtiler nelerdir? Kanlı veya sulu vajinal akıntı fark ederseniz veya karın krampları veya sırt ağrısı yaşarsanız hemen doktorunuza görünün.
Doğumu geciktirebilir miyiz? Yatak istirahati bazen rahim ağzındaki baskıyı azaltarak genişleme olasılığını azaltır. Ancak yeni bir çalışma, yatak istirahatinin bazı durumlarda yarardan çok zarar verebileceğini gösteriyor, bu nedenle doktorunuza gerekli olup olmadığını sorun. Ayrıca sağlık çalışanları “Bol sıvı içmeyi de teşvik ediyoruz, çünkü dehidrasyon rahim kasılmalarına neden olabilir” diyor.
Erken Doğumu Önleyebilir misin? Hamile kalmadan önce tiroidinizi kontrol ettirerek riskinizi azaltın. Tedavi edilmemiş tiroid hastalığı olan kadınların erken doğum yapma olasılığı daha yüksektir. Gebe kalmadan önce, erken doğumla bağlantılı olan bakteriyel vajinoz için tarama yaptırmak da önemlidir. Yoga gibi stres yönetimi teknikleri de yardımcı olabilir, çünkü birçok çalışma yüksek seviyelerde stres hormonları ile erken doğum oranları arasında bir bağlantı bulmuştur. Son olarak, erken doğum geçmişiniz varsa, doktorunuza progesteron aşıları sorun, bu da erken doğum riskini neredeyse yüzde 20 azaltabilir.
Preeclampsia
Nedir: Hamile kadınların yüzde 8’ini etkileyen idrarda yüksek tansiyon ve protein bulunma durumudur. Kan pıhtılaşmasına ve böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının bozulmasına neden olabilir.
Bunun nedeni nedir: Bir çalışma, preeklampsinin, plasentadaki kan damarlarının büyümesini durduran bir proteinden kaynaklanabileceğini öne sürerken, başka bir çalışma, bir kadının hamilelik öncesi vücut kitle indeksi ile artma olasılığını öne sürüyor. En yüksek risk altında: birden fazla fetüs taşıyan anneler, 40 yaşın üzerindeki kadınlar veya preeklampsi geçiren yakın bir akrabası olanlar.
Belirtiler Nelerdir? Yüksek tansiyon, ellerde ve ayaklarda şişme, şiddetli baş ağrıları, idrarda kan veya aşırı mide bulantısı.
Tedavisi: Semptomlar hafifse, çoğu doktor yatak istirahati önermektedir. E ve C vitaminleri de yardımcı olabilir. Teslimat genellikle durumu sona erdirir.
Önleyebilir misin? Sağlıklı bir kiloda kalarak, besleyici bir diyet yiyerek ve düzenli egzersiz yaparak bu olasılığı azaltabilirsiniz.
Gestational diabetes
Nedir: Hamile kadınların yaklaşık yüzde 4’ünde meydana gelen yüksek kan şekeri seviyeleri, bebeği çok büyük olma riskine sokar.
Bunun nedeni nedir? Pankreasınız, kan şekeri düzeylerini artıran gebelik hormonlarına karşı koymak için yeterli insülin üretemez.
Belirtileri nelerdir? Susuzluk, artan idrara çıkma ve bulanık görme içerebilir. Ancak kadınlarda genellikle hiçbir belirti görülmez.
Tedavi: Çoğu vaka, şeker oranı düşük, yüksek lifli bir diyetle kontrol edilebilir, ancak bazı kadınların insülin enjeksiyonlarına veya ilaç gliburidine ihtiyacı vardır. Gebelik diyabeti genellikle doğumdan sonra kaybolur, ancak gestasyonel diyabetli kadınların yaklaşık yarısı hayatlarının ilerleyen dönemlerinde tip 2 diyabet geliştirir.
Önleyebilir misin? Sağlıklı bir kiloda kalarak, az yağlı, yüksek lifli bir diyetle ve düzenli egzersiz yaparak riskinizi azaltabilirsiniz.
Placenta Previa
Nedir: Plasentanın rahim ağzını kapladığı gebeliklerin yüzde 1’inden daha azında meydana gelen bir durum. Bu tehlikelidir, çünkü doğum sırasında rahim ağzı genişlediğinde ve rahim genişlediğinde, plasentanın bazı kısımları yırtılabilir ve kanayabilir ve bu da annenin kanamasına neden olabilir.
Bunun nedeni nedir? Doktorlar emin değil, ancak riskler arasında birden fazla fetüs taşımak, sezaryen veya kürtaj yaptırmak ve 40 yaşın üzerinde olmak yer alıyor.
Belirtileri nelerdir? İkinci veya üçüncü trimesterde kanama.
Tedavi: Kanama hafifse, doktorunuz sizi yakından izleyebilir. Vakaların yüzde 90’ında plasenta kendi başına rahim ağzından uzaklaşır. Plasenta rahim ağzınızı tamamen tıkarsa doktorunuz yatak istirahati önerebilir. Tekrarlayan kanama nöbetleri hastanede kalmayı gerektirebilir.
Önleyebilir misin? Hayır. Herhangi bir kanamayı derhal doktorunuza bildirin.
Bunları Yaparsam Ne Olur?
Hamile olduğumu bilmeden önce röntgen çektim sıkıntı yaşar mıyım?
Endişelenecek bir sebep yok. Uzmanlar, ancak 20 abdominal röntgen gibi büyük miktarda radyasyona maruz kalırsanız fetüse zarar verebileceğine inanıyor.
Hamile olduğumu bilmeden şarap içtim sıkıntı yaşar mıyım?
Haftada birkaç kez bir veya iki kadeh şarap içtiyseniz, büyük olasılıkla bebek iyi olacaktır. Fakat anahtar artık içmeyi bırakmaktır.
Bir akşam sigara içilen bir odada oturmak zorunda kaldım sıkıntı yaşar mıyım?
Bir veya iki kez büyük bir mesele olmamalı. Fakat sürekli sigara içilen ortamda durursanız sıkıntı yaşayabilirsiniz.
